DİJİTAL SAĞLIK VE E-NABIZ FARKINDALIK DÜZEYİ BELİRLEME ÇALIŞMASI

Öz

Her geçen gün daha modern hizmet alma ve daha hızlı sonuca varma konusunda artan beklentiler bilgi sistemlerinin sağlık hizmetlerinde yayılmasına sebep olmuştur. Güncel, hızlı ve kaliteli hizmet sunabilmek için bilgi sistemleri sağlık kurumlarının en önemli alt sistemleridir. Bu sebeple sağlık bilgi sistemlerinin bilinmesi ve kullanılması bireylere fayda sağlayacaktır. E-nabız sistemi, ülke genelinde tüm sağlık hizmeti kullanıcıları için yapılmış ilk ve tek bilgi sistemidir. Bu yüzden sağlık bilgi sistemleri arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu araştırma Konya ilinde yaşayan vatandaşların sağlık bilgi sistemleri ve e-nabız sistemi hakkındaki farkındalık düzeylerini tespit etmek ve e-Nabız sistemini kullanım durumlarına dair bilgi edinmek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma, Konya ilinde yaşayan kişilere yapılmıştır. Araştırma için 17-28 yaş grubundan 100 kişi, 29-49 yaş grubundan 100 kişi, 50 ve üstü yaş grubundan 100 kişi olmak üzere 300 kişiye ulaşılması hedeflenmiştir. Fakat imkânlar dâhilinde 17-28 yaş grubundan 118 kişi, 29-49 yaş grubundan 116 kişi, 50 yaş ve üstü yaş grubundan 54 kişi olmak üzere toplam 288 kişiye ulaşılmıştır. Araştırma verilerini toplama aracı olarak, birincil veri toplama kaynaklarından olan anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma için yeterli sorulara cevap veren anket, daha önce İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde yapılmış olan ‘’Medipol Üniversitesi Öğrencilerinin Sağlık Bilgi Sistemleri ve E-Nabız Sistemine İlişkin Farkındalık ve Kullanım Düzeylerinin Belirlenmesi’’ adlı yüksek lisans tezinden alınmıştır. Anket toplam 17 sorudan oluşmaktadır. Anketin ilk üç sorusunda yaş, cinsiyet ve eğitim olmak üzere sosyo-demografik özellikler hakkında bilgi toplayan kısım yer almaktadır. Anketin diğer kısmında ise e-Nabız sistemine ilişkin farkındalık ve kullanım düzeyini ölçen sorular mevcuttur. Yapılan anketlerden elde edilen veriler SPSS 25 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz esnasında Kolmogorov-smirnov uygunluk testi ve ki-kare testinden faydalanılmıştır. Katılımcıların yaş gruplarına göre dağılımları incelendiğinde %41’i 17-28, %40,3’ü 29-49, %18,8’i 50 yaş üstü olarak belirlenmiştir. Katılımcıların %47,6’sı kadın, %52,4’ü erkektir. Katılımcıların eğitim düzeyleri incelendiğinde %16,7’si ilkokul, %5,9’u ortaokul, %23,3’ü lise, %9,4’ü ön lisans, %36,5’i lisans, %6,9’u yüksek lisans, %1,4’ü diğer eğitim düzeylerinde yer almaktadır. Araştırma kapsamındaki katılımcıların, %49,7’ si e-Nabız sistemini duyduklarını, %50,3’ünün ise bu sistemi duymadıklarını belirmişlerdir. Katılımcıların %50,3’ü hiç duymadıklarını, %19,8’i e-nabız sistemini sosyal medyadan, %8’i kamu spotundan, %1,4’ü gazete ve dergiden, %4,2’si televizyon ve radyodan, %6,3’ u arkadaşlarından, %10,1’i diğer kaynaklardan(Alo182, işyeri gibi) duyduklarını aktarmıştır.

Araştırmaya katılan bireylerin %17’si e-Nabız sistemine kayıtlı iken, %83’ü sisteme kayıtlı değildir. Araştırmaya katılanların %14,9’u e-Nabız Sistemini kullanmış, %85,1’i bu sistemi hiç kullanmamıştır. Ayrıca Araştırmaya katılan kişilerin e-Nabız sistemini kullanma durumları ile memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan ki-kare analizi sonucunda, e-Nabız sistemini kullanma durumu ile memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur. (p>0,05). E-Nabız sistemini kullanan kişilerin %5,6’sı çok memnun, %8,7’si memnun, %0,3’ünün ise memnun olmadığı tespit edilmiştir.